Onzekerheden en leemten in kennis
Het ontwerp Programma IRM heeft een agenderend karakter en kent een hoog schaal- en abstractieniveau. Dit milieueffectrapport heeft als gevolg hiervan ook een agenderend karakter en een hoog schaal- en abstractieniveau. Een effectbeoordeling met dit karakter en bovendien gericht op effecten die zich op de lange termijn voordoen, is per definitie omgeven met de nodige onzekerheden en kennisleemten. Bij de effectbeoordeling in dit milieueffectrapport kunnen twee typen leemten in kennis worden aangeduid. Ten eerste bestaat er onduidelijkheid over de daadwerkelijke uitwerking van de voorgestelde keuzes, aangezien de te nemen maatregelen nog niet bekend zijn en de concrete uitwerking hiervan afhankelijk is van nog te nemen vervolgstappen (zie paragraaf 10.4 'vervolgstappen en uitvoering van het beleid'). Ten tweede ontbreekt in veel gevallen kennis en informatie over de situatie in de toekomst, waardoor de uitwerking van effecten op dit moment lastig te duiden is. Voor de daadwerkelijke uitvoering van het Programma IRM is daarom meer specifieke kennis nodig die van belang is om bij de verdere uitwerking er van milieugevolgen te voorkomen.
Er zijn diverse onderzoeken nodig die generieke systeemkennis van de rivieren opleveren (als basis voor de routekaart eerste fase). Deze betreffen:
-
Doorvertaling consequenties klimaat- en deltascenario’s 2024 op afvoer en bergingscapaciteit, rivierbodemligging en afvoerverdeling
-
Systeembeschouwing IJssel-Vechtdelta Systeembeschouwing
-
Input van onderzoeken stresstesten vanuit klimaatbestendige netwerken HWS en HVWN
-
Onderzoek naar voorspelbaarheid van klimaatverandering en impact op beleid(svorming)
-
Evaluatie systeemmaatregelen Maas
-
Evaluatie Beleidslijn Grote Rivieren
Daarnaast zijn de lessen en leerervaringen uit de lopende projecten en pilots van groot belang voor de routekaart. Voorbeelden van loppende projecten en pilots betreffen Meanderende Maas, Gelderse Poot, Grensmaas Maasvallei en Lob van Gennep. Tenslotte zijn er onderzoeken en activiteiten nodig om de (tussen)resultaten in de routekaart, voor de vijf sporen te bereiken, zodat de uitvoeringsstrategieën kunnen worden opgesteld. Deze zijn weergegeven in onderstaande tabel. In een werkplan worden de benodigde onderzoeken en activiteiten, de onderlinge verbanden en een haalbare planning verder uitgewerkt.
Tabel 10‑5 beoogde onderzoeken en activiteiten voor de routekaart eerste fase IRM
Beoogde onderzoeken en activiteiten in de vijf sporen |
Rivierbodemligging en sedimenthuishouding |
Aanpassen regelgeving en contracten ontgrondingen in zomerbed te stoppen |
Onderzoek voor riviersedimentstrategie |
Onderzoek noodzaak instandhouden zomerbedverdiepingen in Maas en IJsel |
Uitwerken beleidskeuzes rivierbodemligging (maakbaarheid) DGWB |
Ontwikkelen aanpak bodemzorg DGWB |
Afvoer- en bergingscapaciteit |
Onderzoek afvoerverdeling Rijntakken bij hoge afvoeren na 2050 (‘Lek ontzien’) |
Onderzoek afvoerverdeling Rijntakken bij lage afvoeren na 2050 |
Uitkomsten onderzoek afvoer (laagwater) afstemmen met herijking deltabeslissingen Zoetwater en IJsselmeer en VKS’sen gebieden |
Onderbouwing keuzes voor afvoerverdeling Rijn |
Onderbouwing keuzes en topvervlakking/bergingscapaciteit Maas |
Ruimtelijke consequenties |
Benodigde ruimte Waterveiligheid (Quickscan Barro) |
Nadere uitwerking benodigde binnendijkse ruimte vanuit ruimteclaims functies riviersysteem (bodemligging en afvoer, PAGW, scheepvaart, zoetwater, ruimtelijke ontwikkelingen (BOR 2.0)) |
Synthese en onderbouwing ruimteclaim |
Integraal en gebiedsgericht samenwerken (spelregelkader) |
Versterken en verbreden praktijknetwerk |
Verbeterpunten analyseren uit leerervaringen pilots en projecten |
Scenario’s ontwikkelen voor spelregelkader: integrale programmering, financieringsarrangementen, besluitvormings- en verantwoordingsprocedures, governance en mandaten |
Oefenen met stappen ter programmering integrale verkenning en nieuw kader in een aantal projecten |
Onderbouwing voorkeurskader Integraal en gebiedsgericht samenwerking |
Samenwerking in internationaal verband |
Juridische analyse knelpunten in internationale (vooral Europese) wet- en regelgeving |
Instellen werkgroep internationaal en ontwikkelen/uitvoeren strategie voor kansen bovenstrooms en beïnvloeding |