De rol van het programma onder de Omgevingswet

Samenhangen en samenwerking tussen programmatische aanpak IRM en andere beleids- en/of uitvoeringsprogramma’s

Het Programma IRM geeft voor het rivierengebied invulling aan de beleidsbrief Water en Bodem sturend (IenW/BSK-2022/283041, 25 november 2022). Daarmee levert het Programma IRM input aan de landelijke ruimtelijke puzzel die door het Rijk en regio gelegd wordt om de grote transitieopgaven klimaatadaptatie, energietransitie, de woningbouwopgave en de landbouwtransitie te kunnen inpassen.

Het realiseren van deze beleidskeuzes gebeurt met als doel om bij te dragen aan het realiseren van de beleidsdoelen en de opgaven van de vijf rivierfuncties. Hierdoor bestaat er op verschillende niveaus nauwe samenhang tussen hetgeen in te kader van de programmatische aanpak IRM gebeurt en hetgeen er binnen andere beleidsterreinen en uitvoeringsprogramma’s gebeurt.

Hieronder wordt deze samenhang beschreven:

Deltaprogramma – Vanwege de werking van het hoofdwatersysteem inhoudelijke samenhang hebben diverse thema’s en gebieden van het Deltaprogramma (DP-IJsselmeergebied, DP-Rijnmond-Drechtsteden en Zuid-Westelijke Delta of DP-Zoetwater) een direct belang bij de formulering en uitwerking van de beleidskeuzes IRM. Herijking in 2026, zesjaarlijkse cyclus.

PAGW – Het bijeenbrengen van de PAGW-opgaven (– natuurontwikkeling) langs en in grote rivieren -, IRM-opgaven en HWBP-opgaven vindt plaats in integrale gebiedsuitwerkingen. Het formuleren en uitwerken van deze integrale gebiedsontwikkelingen zijn onderdeel van de uitvoeringstrategieën Rijn en Maas. In de 1e fase IRM 2024-2026 zal onder andere in de PAGW pre-verkenning Gelderse poort geëxperimenteerd worden met het bijeenbrengen van de IRM en PAGW opgaven en gekeken worden welke procescondities hiervoor vereist nodig zijn. Looptijd tot 2050.

HWBP – Het bijeenbrengen van HWBP-opgaven – dijkversterkingstrajecten langs de rivieren –en IRM-opgaven en PAGW-opgaven vindt plaats in de integrale gebiedsuitwerkingen. Het formuleren en uitwerken van deze integrale gebiedsontwikkelingen zijn onderdeel van de uitvoeringstrategieën Rijn en Maas. In de 1e fase IRM 2024-2026 zal onder andere in de MIRT-verkenning Zuidelijk Maasdal geëxperimenteerd worden met het bijeenbrengen van waterveiligheidsopgaven met andere opgaven. Looptijd tot 2050.

KRW – Vanwege de urgentie en het feit dat de besluitvorming reeds is afgerond zijn de eerste, tweede en derde tranche KRW-maatregelen een gegeven voor IRM. Eventuele vervolg maatregelen voor de KRW die vallen binnen de gebiedsafbakening van IRM zouden wellicht onderdeel kunnen worden van integrale gebiedsontwikkelingen. De besluitvorming hierover is nog niet aan de orde en nog niet voorzien. Looptijd tot en met 2027.

De PPLG’s, als onderdelen van het NPLG, zijn nog in ontwikkeling. De gebiedsafbakening van het IRM omvat de buitendijkse gebieden van de bovenstroomse delen van Rijntakken en Maas. Grote wateren (w.o. de grote rivieren) vallen buiten de scope van de PPLG’s. Er zijn twee situatie waarbij de PPLG’s en het IRM elkaar in potentie kunnen raken.

1. Voor de realisatie van opgaven die deel uit maken van het programma IRM is wellicht fysieke ruimte binnendijks (bv. dijkverlegging) nodig. Het kan zijn dat voor deze binnendijkse ruimte ook een PPLG’s-opgave geldt. In dat geval zullen de betreffende bevoegde gezagen moeten besluiten tot integrale afweging van of de IRM-opgave en of de PPLG-opgaven prevaleert of dat deze wellicht gecombineerd kunnen worden.

2. Voor de realisatie van een binnendijkse PPLG-opgave zijn wellicht interessante buitendijkse oplossingen mogelijk (bv realisatie van natuurwaarden. Looptijd tot en met 2030.

Vervangen & Renoveren (V&R) stuwen Maas. Vanwege het naderen van de technische levensduur van de Stuwen in de Maas, wordt de vernieuwingsopgave van de Stuwen in een planfase uitgewerkt. In het regioadvies Stuwen Maas en de aanvullingen daarop is geconcludeerd dat het huidige systeem (het aantal stuwen en de locatie ervan) toekomstvast is en een systeemsprong zou leiden tot een minder klimaatrobuust systeem in de Maas. Afstemming vindt plaats om mogelijke doelstellingen van het programma IRM voor het Maassysteem te kunnen combineren met de komende vernieuwingsopgave.